Manuel Capdevila i Font
musicògraf
SIgnaturaMC 500
  • Obra: Taillefer, op. 52
  • Compositor: Richard Strauss
  • Poeta: Ludwig Uhland
  • Poema original
     
    Taillefer
     
    Normannenherzog Wilhelm sprach einmal:
    “Wer singet in meinem Hof und in meinem Saal?
    Wer singet vom Morgen bis ini die späte Nacht,
    So lieblich, daß mir das Herz im Liebe lacht?”
     
    “Das ist der Taillefer, der so gerne singt
    Im Hofe, wann er das Rad am Bornnen schwingt.
    Im Saale, wann er das Feuer schüret und facht,
    Wann er abends sich legt und wann er morgens erwacht.”
     
    Der Herzog sprach: “Ich hab einen guten Knecht,
    Den Taillefer, der dienet mir fromm und recht,
    Er treibt mein Rad und schüret mein Feuer gut,
    Und singet so hell, das höhet mir das Mut.”
     
    Da sprach der Taillefer: “Und wär’ ich frei,
    Viel besser wollt’ ich dienen und singen dabei.
    Wie wollt’ ich dienen den Herzog hoch zu Pferd!
    Wie wollt’ ich singen und klingen mit Schild und mit Schwert!”
     
    Nicht lange, so rittder Taillefer ins Gefild
    Auf einem hohen Pferde, mit Schwert und mit Schild.
    Des Herzogs Schwester schaute vom Turm ins Feld,
    Sie sprach: “Dort reitet, bei Gott! ein stattlicher Held.”
     
    Uud als er tritt vorüber an Fräuleins Turm,
    Da sang er bald wie ein Lüftlein, bald wie ein Sturm.
    Sie sprach: “Der singet, das ist eine herrliche Lust!
    Es zittert der Turm und es zittert mein Herz in der Brust”
     
    Der Herzog Wilhelm fuhr wohl über das Meer,
    Er fuhr nach Engelland mit gewaltigem Heer,
    Er sprang vom Schiffe, da fiel er auf die Hand:
    “Hei! –rief er– ich faß und ergreife dir, Engelland!”
     
    Als nun das Normannenheer zum Sturne schritt,
    Der edle Taillefer vor den Herzog ritt:
    “Manch Jährlein hab ich gesungen und Feuer geschürt,
    Manch Jährlein gesungen und Schwert und Lanze gerührt.
     
    Und hab ich Euch gedient und gesungen zu Dank,
    Zuerst als ein Knecht und dann als ein Ritter frank:
    So laßt mich das entgelten am heutigen Tag,
    Vergönnet mir auf die Feinde der ersten Schlag!”
     
    Der Taillefer ritt vor allem Mormannenheer,
    Auf seinem hohen Pferde, mit Schwert und mit Speer,
    Er sang so herrlich, das klang über Hastingsfeld,
    Von Roland sang er und manchem frommen Held.
     
    Und als das Rolandslied wie ein Sturm erscholl,
    Da wallete manch Panier, manch Herze schwoll,
    Dann brannten Ritter und Mannen von hohem Mut,
    Der Taillefer sang und schürte das Feuer gut.
     
    Dann sprengt’ er hinein und führte den ersten Stoß,
    Davon ein englischer Ritter zur Erde schoß,
    Dann schwang er das Schwert und fürte den ersten Schlag,
    Davon ein englischer Ritter am Boden lag.
     
    Normannen sahen’s, die harrten nicht allzu lang,
    Sie brachen herein mit Geschrei und mit Schilderklang.
    Hei! susende Pfeile, klirrender Schwerterschlag!
    Bis Harald fiel und sein trotziges Heer erlag.
     
    Herr Wilhelm steckte sein Banner aufs blutige Feld,
    Inmitten der Toten spannt’ er sein Gezelt,
    Da saß er am Mahle, den goldnen Pokal in der Hand,
    Auf dem Haupte die Königskrone von Engelland.
     
    “Mein tapfrer Taillefer! komm, trink mir Bescheid!
    Du hast mir viel gesungen in Lieb und in Leid,
    Doch heut im Hastingsfelde dein Sang und dein Klang
    Der tönet mir den Ohren mein Leben langa”
  • Poema en català
     
    Tallaferro
     
    Guillem, el duc dels normands, digué un dia:
    “Qui canta en el meu pati i en els meus salons?
    Qui canta des del matí fins entrada la nit,
    tan dolçament que fa sospirar, amorós, el meu cor?”
     
    “És Tallaferro, a qui li agrada cantar al pati,
    quan fa girar la roda del pou,
    i en els salons quan atia i fa créixer el foc,
    quan s’ajaça a la nit i quan es desperta al matí.”
     
    El duc digué: “És un bon servent,
    Tallaferro, em serveix fidel i content,
    fa girar bé la meva roda i sap atiar el meu foc,
    i canta tant bé que m’aixeca l’ànim.”
     
    Digué Tallaferro: “I si fos lliure,
    encara et serviria i cantaria millor.
    Com m’agradaria de servir al duc dalt d’un cavall!
    Com m’agradaria cantar amb un escut i una espasa!
     
    Poc temps després corria Tallaferro per aquells indrets
    damunt d’un noble corser, amb espasa i escut.
    La germana del duc contemplava el camp des de la finestra
    i digué; “Per Déu, què gallard l’heroi que allà cavalca!”
     
    I quan cavalcà sota la finestra de la doncella,
    cantà, i tan aviat era un oreig com una tempesta.
    I ella digué: “Quin esplèndit delit, sentir com canta!
    La terra tremola, i em tremola el cor en el pit.”
     
    El duc Guillem travessà el mar
    i arribà a Anglaterra amb un gran exèrcit.
    Saltà del vaixell i aixecà la mà.
    “Ah”, digué, “et prendré i sotmetré, Anglaterra!”
     
    I quan l’exèrcit dels normands avança tempestuós,
    el noble Tallaferro cavalca davant del seu senyor:
    “Durant molts anys he cantat i atiat el foc,
    i he cantat molts anys brandant espasa i llança.
     
    I us he servit i cantat molt agraït,
    primer com a servent i després com un lliure cavaller:
    per això, mostreu-me ara el vostre agraïment
    deixant-me rebre la primera abrivada de l’enemic!”
     
    Tallaferro cavalcà davant de tot l’exèrcit normand,
    damunt d’un noble corser, amb l’escut i l’espasa,
    i cantà tan bellament, que en tot el camp de Hastings
    sentiren les seves cançons sobre Roland i altres grans herois.
     
    I mentre la cançó de Roland resonava com una tempesta,
    onejaven molts estandarts, i es commogueren molts cors,
    i s’encengueren cavallers i soldats amb gran ardor,
    car Tallaferro en sabia de cantar i atiar el foc.
     
    I saltà decidit i donà el primer cop,
    que descavalcà un cavaller anglès;
    després brandà l’espasa i donà la primera estocada,
    i un altre cavaller anglès jeié per terra.
     
    Ho veieren els normands, que s’apressaren rere d’ell,
    avançant amb gran cridòria i sorolls d’escuts.
    Ah, com xiulaven les sagetes i entrexocaven les espases!
    Fins que caigué Harald i es desfeu el seu exèrcit orgullós.
     
    El duc Guillem plantà la seva ensenya en el camp ensangonat,
    i aixecà la seva tenda enmig dels morts,
    i allà seia a taula, amb la daurada copa a la mà,
    i la corona reial d’Anglaterra en el seu cap.
     
    “Mon valent Tallaferro! Vine a brindar amb mi!
    Has cantat molt per a mi, en l’amor i en les desgràcies,
    però el so de les teves cançons d’avui en el camp de Hastings
    el sentiran les meves orelles durant tota la vida.”
  • (Balada per a soprano, tenor, baríton, cor mixt a vuit veus i orquestra, Op. 52, RSWV 207,
    Charlottenburg, 2 de maig 1903)
    (El text es refereix al duc normand Guillem el Conqueridor, que el 1066 guanyà
    en la batalla de Hastings al rei d’Anglaterra Harald II; Uhland escrigué una versió lliure
    de la llegenda normanda sobre Tallaferro)